Serkan Alan – Ceren Bayar
ADIYAMAN – Adıyaman depreminin 5. gününde tablo ağırlaşıyor. Depremin ardından 100 saati geride bırakan kentte kurtarma çalışmalarının dağınık bir şekilde ilerlediği görülürken, henüz çalışma başlamayan binalardan yakınlarının çıkarılmasını bekleyen aileler tepkili.
Çok sayıda gönüllü ve gıda, battaniye, ilaç gibi yardımların gelmeye başladığı kentte barınma ihtiyacı sağlıklı bir şekilde karşılanamıyor. Özellikle şehrin kenar mahallelerinde ve ara sokaklarında depremzedeler kendi imkanlarıyla kurdukları derme çatma çadırlarda kalmak zorunda kalıyor. Çevredeki bu ara sokaklarda artık kurtarma çalışmalarına hiç başlamamış onlarca bina var.
Enkazda bulunan ceset sayısı her geçen saat artıyor. Birçok depremzede, 3 gün boyunca enkaz altından sesler duyduklarını ve telefonla görüştüklerini ancak dördüncü ve beşinci günlerde bu bağlantıyı kaybettiklerini söylüyor. Depremzedeler cesetleri enkazdan mezarlığa götürmek için bazen saatlerce beklerken, bazen de kendi imkanlarıyla kucaklarına alarak ilerliyorlar.
Kentte isteyerek kurtarma çalışması yürüten gruplardan biri de Van Belediyesi’ne kayyum atanarak işten çıkarılan 50 taşeron işçi. Depremin ikinci günü şehre gelen ve Ordu’dan isteyerek gelen iki vinç operatörüyle 3 gündür çalıştıklarını anlatan Hakim Abi, ilk gün 15 cenazeyi çalıştıkları binadan çıkardıklarını söyledi. diyerek, “En üzücü yanı bulduğumuz cesetlerin neredeyse tamamını birbirine sarılmış halde gördük. Bu bizi derinden yaralayan bir durum” dedi.
Çoğu kişinin cansız bedenini konutların çıkış noktalarında bulduğunu kaydeden Hakim Abi, deprem anında insanların panik içinde kapıya yöneldiğini belirterek, “Yatak odalarında kalıp çökert-tut-tut yöntemini uygulasalardı. hayatta kalma şansları daha yüksek olurdu.”
‘Kurtarma çalışmalarında kargaşa var, AFAD MERKEZ’e ulaşılsın’
Kent genelinde kurtarma çalışmalarında bir kargaşa yaşandığını ifade eden Hakim Abi, “Kehre gelen çok sayıda gönüllü ve arama kurtarma ekibi var. Gelenlerin çoğu nereye gideceklerini bilmiyor. AFAD koordinasyon merkezi burada. Nereye gidileceğini o söylüyor.”
‘YARDIM YAN SOKAKLARA ULAŞMIYOR’
İnsani yardımlarla ilgili gözlemlerine değinen Hakim Abi, “İnsanlar ara sokaklarda cenazelerini bekliyor. Suları, battaniyeleri, yiyecekleri ve içecekleri yok. Yardım getirenler de oraya ulaşsın” dedi. .
DEPREM MAĞDURLARI FIRINLARINI KENDİ FIRSATLARINA GÖRE TAŞIYOR
Arama kurtarma çalışmalarının sistemli bir şekilde yürütülemediği Adıyaman’da bir diğer sorun da yakınlarının cansız bedenlerini kendi imkanlarıyla çıkaranlar. Tüm ikna çabalarına rağmen arama kurtarma ekiplerini binalarına getiremeyen ve yakınlarını ölü bulanlar, saatlerce kaldırımda cenazelerini bekliyor. Ağlayarak bir yakınına ulaşan aile, kendi battaniyelerine sardıkları yakınlarını yüzlerce metre öteden taşıyarak araçlara ulaştırmaya çalıştı. Bu tablo özellikle şehrin ara sokaklarında oldukça sık meydana geldi.
“ÖLÜM TEKRAR TORPIL MI?”
Deprem enkazında ablası, eşi ve çocuklarını bekleyen Ali Yıldırım, “Herkes buraya fotoğraf çekmeye geliyor. Disiplin yok. Kız 3 gündür enkaz altında ‘buradayım, buradayım’ diye bağırıyor. Beş gündür binamıza gelmediler. Binanın altında 50 kişi var, kova binaya yaklaşmadı. Bu nasıl bir vicdan, yine torpido mu? Yine öldü mü? bize geldi Burası yanıyor. Beş gündür buradayız ve hiçbir şey yapamıyoruz. Adamı kovayı binasına götürdü, bizimki çok boş. Beş katlı bina çalışmıyor. Durum böyle değil” dedi.
Yetkililere seslenen Yıldırım, “Adıyaman’da disiplin yok. Bir bakan gelmedi, o kadar da değil. Hayır, acımız büyük. Adıyaman bitti” dedi.
‘HAYATIN SESİ KALMAZ’
Depremzedenin kadın yakını Yıldırım, “Ekipler gidiyor, yönlendiremiyorlar. ‘Biz müdahale edemeyiz’ diyorlar. Beş dakika hayatta olmazlarsa giderler. Canlıların sesi yoktur. Beş gün boyunca bağırmaktan sesleri çıkmadı. Ağabeyim yüzlerce kez ağladı. Çağırdık kimse gelmiyor. Gelmesi beş dakika sürüyor. Bu olmaz. Kardeşim beş gündür orada. İş makineleri sahibine gidiyor” dedi.
Bu sırada gündeme gelen Yıldırım, “Ben bunların hepsini Cumhurbaşkanımıza şikayet edeceğim, böyle olmayacak” dedi.
‘İKİ GÜN DOĞRU ARAMADI’
Bir depremzede daha, “Hepsi altında öldü. İlk iki gün doğru düzgün bir müdahale olmadı” dedi.
Depremin enkazında annesini ve ablasını bekleyen bir başka kadın ise, “Beş gündür bekliyoruz, çok yavaş. Herhangi bir ses duymadık ama umutluyum. Bir bodrum katı var, altları geniş, umarım oradadırlar. Adıyaman hiç televizyona çıkmadı, duyurulmadı. Bu durumdan kesinlikle şikayetçiyiz” dedi.
KRONİK HASTALIKLILAR: İLAÇ BİTTİ, NEREDEN ALACAĞIMIZI BİLMİYORUZ
Depremden etkilenenlerin yaşadığı bir başka sorun da ilaçtır. Özellikle kronik hastalığı olanlar için ilaç ve bakım malzemelerine erişimde büyük zorluk yaşanıyor. Adıyaman’ın Mara İlçesi’nde 15 kişilik çadırda yaşayan böbrek hastasının kızı Fatma da bu durumu anlattı. Fatma, babasına günde 4 kez diyalize girmek zorunda kaldıklarını ve ilaçlarının bittiğini ifade etti. Nereden bulacağımızı bilmiyoruz. Doktorla konuşmadık. Eczane ile görüştük, ‘vermiyorum’ dedi. Sıcak su yapıyoruz ama şu anda elektrik yok” dedi.
